Akıllı ve otonom sistemler, beklenmedik ve dinamik olarak değişen durumlar karşısında insan operatörünün müdahalesini en aza indirgeyen veya hiçbir operatör müdahalesi gerektirmeyen akıllı fiziksel sistemlerdir. Sistemler, fiziksel dünyada çalışmak için algı, iletişim ve harekete geçirmeyi birleştiren sistemlerdir.
Otonom araçlar, hizmet robotları, akıllı şebekeler, akıllı ulaşım sistemleri, akıllı evler, keşif robotları vb. dahil olmak üzere toplumsal faydaya sahip olması muhtemel birçok uygulama için otonom sistemler önerilmektedir. Bu tür otonom sistemler bizi daha güvenli, daha konforlu kılacak ve günlük işleri daha verimli bir şekilde yapabilmemizi sağlayacaklardır. Ayrıca insanlarla etkileşimde bulunan otonom sistemlerin bunu hem etik hem de şeffaf bir şekilde yapmaları gerekmektedir.
Otonom sistemlerin çok çeşitli durumlarda güvenilir bir şekilde hareket etmesi gerekir. Sistemlerin beklenmedik durumlarla başa çıkması, hataları öngörmesi, hataların üstesinden gelmesi, akıllı bir şekilde belirsizliklerle başa çıkması ve elde ettiği deneyimlerden öğrenmesi gerekecektir. Bahsedilen örnek uygulamalar arasında günümüz teknolojisinde ismini en çok duyduğumuz sistemler akıllı otonom araçlardır.
Otonom bir araba, çevresini algılayabilen ve insan müdahalesi olmadan çalışabilen bir araçtır. Otonom araçlarda ne bir insan yolcunun ne de müdahalede bulunacak bir insan sürücünün olması şart değildir. Otonom bir otomobil, normal bir otomobilin gittiği her yere gidebilir ve deneyimli bir insan sürücüsünün yaptığı her şeyi yapabilecek düzeydedir. Bir aracın tamamen otonom olabilmesi için insan müdahalesi olmadan, kullanılması üzere uyarlanmış yollar üzerinde önceden belirlenmiş bir hedefe gidebilmesi gerekmektedir.
Otonom Araçlar Nasıl Çalışır ?
Otonom araçlar, sistemi çalıştırmak için sensörlerden, aktüatörlerden, yapay zeka algoritmalarından ve güçlü işlemcilerden faydalanırlar.
Kendi kendine giden otomobiller, aracın farklı bölümlerinde yer alan çeşitli sensörlerden gelen verilere dayanarak çevrenin bir haritasını oluştururlar. Otonom araçlardaki radar sensörleri yakındaki araçların konumunu izler, video kameralar trafik ışıklarını algılar, yol işaretlerini okur, diğer araçları takip eder ve yayaları tespit ederler. Lidar sensörleri, mesafeleri ölçmek, yol kenarlarını tespit etmek ve şerit işaretlerini tanımlamak için kullanılır. Tekerleklerde yer alan ultrasonik sensörler ise park ederken engelleri ve diğer araçları algılar.
Yapay zeka teknolojileri ile yukarıda bahsedilen otonom sistemlerde yer alan sensörlerin yönetimi sağlanır. Kendi kendini süren otomobillerin geliştiricileri, otonom bir şekilde sürülebilen sistemleri oluşturmak için sensörlerden gelen verileri makine öğrenimi ve yapay sinir ağları ile işlemektedirler.
