Mobil internet
Dünya, farkında olmadan da olsa temeli bağlanabilirlik olan akıllı bir çağa doğru hızla yol alıyor. Günümüzün teknoloji çağında akıllı telefonlar, tabletler ve birçok mobil cihaz aygıtı bir lüksten daha çok bir gereklilik haline geliyor. Önemli e-postalardan haberdar olmak, güncel haberleri takip etmek, konum bilgisini öğrenmek ve araştırma gibi gereklilik arz eden vb. durumlarda her zaman ve her yerde internete bağlanmak hayatımızın artık bir parçası haline geliyor. Telefonumuz hücresel şebekeden iyi bir sinyal aldığı müddetçe herhangi bir yerden internete bağlanmak, oldukça mümkün bir hale geldi. Mobil internet, telefon operatörleri tarafından sağlanmaktadır. GSM(Global System for Mobile Communications), CDMA(Code Division Multiple Access), EVDO, EVDO-Rev1, WCDMA, UMTS / HSPA, GPRS, EDGE, LTE(Long-Term Evolution), LTE-A(Long-Term Evolution Advanced) ve 5G teknolojisi kullanılır.
CDMA
Bu teknoloji, aslında Nazilerin radyo sinyallerini karıştırmasını önlemek için İkinci Dünya Savaşı sırasında müttefik kuvvetler tarafından geliştirilen bir teknolojidir. CDMA’ın özellikle GSM’den farklı olarak, kullanıcılara tüm bant spektrumuna tam erişim izni verir. Böylece herhangi bir zamanda çok daha fazla kullanıcının bağlanmasına izin verir. Ayrıca, ses verilerini korumak ve gizli tutmak için her bir kullanıcının bireysel görüşmesini benzersiz dijital bir sıra aracılığıyla kodlar. CMDA’de zaman ve frekans kaynakları bölünmediğinden, şimdiler de kullandığımız veri hızlarına ulaşmamız mümkün olmuştur. Bu yönüyle CDMA, 3G teknolojisi W-CDMA’in temelini oluşturur.
GSM
GSM, kablosuz bant genişliğini paylaşmanın bir yolu olarak FDMA ve TDMA’nın bir kombinasyonunu kullanmaktadır. Yani FDMA (frekans bölmeli çoklu erişim), bant genişliğinin kanallara ayrıldığı ve TDMA (Zaman Bölmeli Çoklu Erişim) kanalların kullanılabileceği anlamına gelir. Farklı zamanlarda farklı görevler için kullanılır. Bu aralıklarda telefonlar bilgi aktarabilir. Şebekenin hangi kullanıcıların şebekeye bağlı olduğunu bilmesi için, her telefon bir abone tanımlama modülü (SIM) kartı kullanmak zorundadır.
Mobil Teknoloji ve Standartlar
CDMA ve GSM temel standart olarak 2G döneminde gelmiştir. GSM 2G döneminde GPRS ve EDGE standardını kullanmıştır. CDMA ise CDMA2000 standardını kullanmıştır. Daha sonra yaygın olarak mobil veri aktarımlarında UMTS, HSPA, HSPA+, LTE, LTE-A, 5G teknolojileri kullanılmıştır.
GPRS
İnternet erişimine doğru üçüncü nesil teknoloji adımıdır. GPRS, bu sistemin kullanıcılarını çevrimiçi tutan, sesli arama yapmasına ve hareket halindeyken internete erişmesine izin veren teknoloji olduğu için GSM-IP(Global Sistem Mobil İletişim İnternet Protokolü) olarak da bilinmektedir.
EDGE
EDGE, resmi olarak 2.9G ismine sahiptir. Fakat genel olarak günümüzde kullanıcılar tarafından “2G” olarak adlandırılıyor. GSM ailesinin bir parçası olarak 3GPP tarafından da standartlaştırılmıştır.
UMTS
UMTS, mobil ağ operatörlerine daha fazla spektral verimlilik ve bant genişliği sunmak için Geniş Bant Kod Bölmeli Çoklu Erişim (W-CDMA) radyo erişim teknolojisinden faydalanır.
HSPA
Yüksek Hızlı Paket Erişimi (HSPA), 3G mobil terminallerinden internet bağlantı kapasitesini artırmak için tasarlanmış bir kablosuz erişim teknolojisidir. HSDPA(High Speed Downlink Packet Access) ve HSUPA(High Speed Uplink Packet Access) standartlarını içerir. İndirme ve yükleme için paket iyileştirmelerini ifade eder.
HSPA+
HSPA dan sonra geliştirilen bu teknoloji 3.5G olarak da adlandırılıyor. 3G teknolojisinin en gelişmiş üyesidir.
LTE
Mobil telefon ağlarının kapasitesini ve hızını artırmak için tasarlanmıştır. Eski nesil mobil telekomünikasyon ağları toplu olarak 2G veya 3G olarak adlandırılırken, 4. nesil (4G) radyo teknolojilerine doğru bir adım olan bu teknoloji 4G olarak adlandırılmaktadır.
5G
5. nesil teknoloji olan 5G şu an biraz karmaşık gibi. Üç farklı çeşidi ile ortaya çıktı. Farklı dalga boylarına sahip olan bu teknoloji her bant aralığında çok farklı performans sergilemektedir. En yaygın olarak kullanılan düşük bant 4G ye çok benzer şekilde çalışır.
Veri aktarım hızları ise;
GPRS, 56-114 Kbit/s
Edge(E), 400 Kbit/s
CDMA2000 , 80-100 Kbit/s
UMTS(3G), 2 Mbit/s
HSPA(H), 14 Mbit/s
HSPA+(H+), 42Mbit/s
LTE(4G), 100 Mbit/s
LTE-A(4.5G), 300 Mbit/s
LTE-A Pro 600-1000 Mbit/s
5G, 1-10 Gbit/s
